W jaki sposób leczy się zeza u dzieci?

Zez to powszechny problem zdrowotny, który dotyka nawet 5% ludzi na całym świecie, w tym także dzieci. Choć z pozoru może wydawać się wyłącznie estetycznym problemem, jego skutki mogą prowadzić do pogorszenia widzenia, problemów z oceną odległości i trudności w codziennym funkcjonowaniu. Dobra wiadomość jest taka, że istnieje wiele skutecznych metod leczenia zeza, które omówimy w tym artykule.

Co to jest zez i jakie są jego przyczyny?

Zez to schorzenie charakteryzujące się nieprawidłowym ustawieniem gałek ocznych, które zamiast poruszać się równolegle, kierują się w różne strony.

U zdrowego człowieka oczy współpracują ze sobą, by dostarczać mózgowi spójny obraz. W przypadku zeza ta współpraca jest zaburzona, co może prowadzić do dwojenia obrazu, a w dłuższym okresie – do tłumienia widzenia przez jedno z oczu.

Przyczyny zeza mogą być różnorodne. Należą do nich m.in.:

• wady refrakcji (krótkowzroczność, dalekowzroczność, astygmatyzm);
• zaburzenia pracy mięśni gałkoruchowych;
• choroby neurologiczne;
• czynniki genetyczne.

Zez może pojawić się w każdym wieku, jednak u dzieci występuje najczęściej. Jest to spowodowane rozwojem układu wzrokowego, który w pierwszych latach życia jest szczególnie podatny na różnego rodzaju zaburzenia.

Jakie są rodzaje zeza?

Wyróżniamy kilka głównych rodzajów zeza:

• zez zbieżny – oko (lub oczy) zwraca się w kierunku nosa;
• zez rozbieżny – oko odchyla się na zewnątrz, w kierunku ucha;
• zez pionowy – jedno oko znajduje się wyżej lub niżej niż drugie;
• zez pozorny – oczy wydają się zezować, ale w rzeczywistości są prawidłowo ustawione.

Każdy rodzaj zeza wymaga konsultacji z okulistą, który oceni, czy konieczne jest leczenie, a jeśli tak, to jakie.

Kiedy należy rozpocząć leczenie zeza u dzieci?

Zez może ujawnić się już w pierwszych miesiącach życia dziecka. U niemowląt poniżej 6 miesiąca życia czasami występuje tzw. zez fizjologiczny, wynikający z niedojrzałości mięśni oka. Zwykle ustępuje samoistnie. Jeśli jednak zauważysz, że oczy Twojego dziecka często się rozjeżdżają, warto skonsultować się z okulistą.

Objawy, które powinny Cię zaniepokoić:

• nierówne ustawienie oczu;
• podwójne widzenie lub zamykanie jednego oka;
• przechylanie głowy w celu poprawy widzenia;
• problemy z koncentracją lub oceną odległości.

Wczesna interwencja jest kluczowa, ponieważ mózg dziecka jest w tym okresie najbardziej plastyczny, co pozwala osiągnąć lepsze wyniki leczenia.

Nieoperacyjne metody leczenia zeza

Lekarze okuliści mają w zanadrzu różne metody, które pomagają poprawić funkcjonowanie mięśni oka, skorygować wady wzroku lub zmniejszyć ryzyko pogorszenia widzenia bez ingerencji chirurga. Poniżej znajdziesz szczegóły dotyczące najczęściej stosowanych technik.

Okulary korekcyjne

Jeśli zez wynika z wady refrakcji, takiej jak nadwzroczność czy astygmatyzm, okulary korekcyjne mogą znacząco poprawić sytuację. Korekcja wady wzroku pozwala zmniejszyć napięcie mięśni oka i poprawić ustawienie gałek ocznych. Jest to szczególnie skuteczne w przypadku tzw. zeza akomodacyjnego.

Ćwiczenia ortoptyczne

Ćwiczenia ortoptyczne pomagają wzmocnić mięśnie kontrolujące ruch gałek ocznych i poprawić ich koordynację. Mogą być wykonywane w domu lub pod okiem ortoptysty. Przykładowymi zadaniami dla dziecka może być:

• śledzenie przedmiotu poruszanego w różnych kierunkach;
• skupianie wzroku na zbliżanym i oddalanym obiekcie;
• skupianie obu oczu na jednym punkcie.

Plastry na oko (okluzja)

Zaklejanie zdrowego oka za pomocą plastra zmusza słabsze oko do większej pracy. Ta metoda jest szczególnie skuteczna w leczeniu niedowidzenia, które często towarzyszy zezowi. Okluzja może być zalecana na kilka godzin dziennie przez kilka tygodni lub miesięcy, w zależności od zaawansowania problemu.

Terapia wzrokowa

Terapia wzrokowa to specjalistyczne ćwiczenia prowadzone w gabinecie okulistycznym. Celem jest poprawa koordynacji mięśni oczu, ich elastyczności i zdolności do skupiania wzroku. Terapia ta wymaga regularności i zaangażowania zarówno dziecka, jak i rodziców, ale jej efekty mogą być bardzo satysfakcjonujące.

Operacyjne leczenie zeza

Może się zdarzyć, że powyższe metody okażą się niewystarczające. Wtedy okulista może zaproponować przeprowadzenie zabiegu, który pozwoli na chirurgiczną korekcję nieprawidłowo pracujących mięśni. Operacja odbywa się w pełnym znieczuleniu i trwa maksymalnie dwie godziny, a dziecko często może wrócić do domu jeszcze tego samego dnia.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, przeczytaj nasz artykuł o operacyjnym leczeniu zeza.

Czy da się wyleczyć zeza u dzieci całkowicie?

Nieoperacyjne metody leczenia zeza często przynoszą bardzo dobre efekty, szczególnie jeśli terapia jest wdrożona we wczesnym wieku. Sukces leczenia zależy jednak od wielu czynników, takich jak rodzaj zeza, wiek dziecka oraz konsekwencja w stosowaniu zaleceń. W niektórych przypadkach konieczne może być uzupełnienie terapii o leczenie chirurgiczne.

FAQ

Do jakiego wieku dziecko może zezować bez konieczności leczenia?

Zez fizjologiczny może występować u niemowląt do około 6 miesiąca życia. Jeśli problem utrzymuje się dłużej, warto skonsultować się z okulistą.

Jakie ćwiczenia pomagają w leczeniu zeza u dzieci?

Okuliści zalecają ćwiczenia takie jak: śledzenie ruchomego obiektu, konwergencja i trening skupienia wzroku.

Na czym polega terapia wzrokowa dla dzieci?

Terapia wzrokowa to zestaw ćwiczeń poprawiających koordynację oczu, ich ustawienie i zdolność do skupiania wzroku. Przeprowadza się ją w specjalistycznych gabinetach.

Czy leczenie zeza wymaga stałego noszenia okularów?

W przypadku wad refrakcji okulary mogą być niezbędne na stałe, ale decyzję podejmuje lekarz, który weźmie pod uwagę rodzaj i nasilenie problemu.

Leczenie zeza dziecięcego – podsumowanie

Zez u dzieci to problem, który można skutecznie leczyć, szczególnie jeśli interwencja zostanie podjęta wcześnie. Dzięki wielu metodom, m.in. okularom korekcyjnym, ćwiczeniom ortoptycznym, okluzji czy terapii wzrokowej, możliwe jest znaczne poprawienie widzenia i jakości życia dziecka.

Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące zdrowia wzroku Twojego dziecka, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Skontaktuj się z nami – wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Waszych potrzeb.